Ewa
pierwszy w Polsce doświadczalny reaktor jądrowy, uruchomiony w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą (obecnie Instytut Energii Atomowej) 14 czerwca 1958r. Była to konstrukcja radziecka, typu WWR-S, o mocy cieplnej pierwotnie równej 2 MW, gdzie paliwem był wzbogacony do 10% uran, moderatorem i chłodziwem natomiast zwykła woda. W 1963 i 1967 reaktor modernizowano, m.in. zwiększając wzbogacenie paliwa (dodając również układy zwiększające bezpieczeństwo eksploatacji), w wyniku czego jego moc cieplna wzrosła kolejno do 4 MW i 10 MW. Strumień neutronów w reaktorze osiągał wartość 1014 n/cm2s. Reaktor ten był wykorzystywany do produkcji izotopów promieniotwórczych, corocznie pracując przez ok. 3500 godz. Wiązki neutronów z reaktora EWA przez ponad 30 lat wykorzystywano do badań struktury materiałów. Dyfrakcja i rozpraszanie neutronów na strukturach krystalicznych dostarczały informację o budowie i o dynamice sieci krystalicznych, o ich właściwościach. Izotopy uzyskiwane z substancji naświetlanych w rdzeniu reaktora były podstawowym narzędziem w rozwoju zastosowań technik jądrowych: diagnostyki i terapii medycznej, zastosowań przemysłowych, badaniach naukowych. W oparciu o reaktor EWA rozwinęły się takie działy nauki i techniki jak fizyka reaktorowa, inżynieria reaktorowa, elektronika jądrowa. Instytut Badań Jądrowych był znaczącym w świecie centrum rozwoju badań neutronowych, zastosowań technik jądrowych, wytwarzaniu izotopów i związków znaczonych izotopami radioaktywnymi, fizyki i techniki reaktorowej. Reaktor ten był jednym z najlepiej i najdłużej eksploatowanych jądrowych reaktorów badawczych na świecie. Eksploatację reaktora zakończono w 1995 roku, a w 1997 roku rozpoczęto proces likwidacji („decommissioning”). W 2002 roku osiągnięto stan określany w odpowiednich przepisach jako zakończenie fazy drugiej, to znaczy dokonano usunięcia z reaktora paliwa jądrowego oraz wszystkich substancji promieniotwórczych, których poziom aktywności może mieć znaczenie z punktu widzenia ochrony radiologicznej. Dalsze prace wstrzymano, nie przewidując obecnie doprowadzenia likwidacji do stanu „zielonej trawy” (faza trzecia), gdyż planuje się zainstalowanie w korpusie osłony biologicznej bloku reaktora suchego przechowalnika paliwa z reaktorów EWA i MARIA