Recenzja: Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945 -2015

Krzysztof Rzymkowski

Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945 -2015

Ogromna siła niszcząca broni jądrowej, wykorzystanej w końcowej fazie II wojny światowej, spowodowała całkowitą zmianę dotychczasowych doktryn wojennych. W wielu państwach uważano i nadal uważa się, że posiadanie broni jądrowej zapewni im bezpieczeństwo stając się elementem odstraszania ewentualnego napastnika.

Monografia, opracowana przez wiceadmirała dr Stanisława Zarychtę, jest w zasadzie rozprawą naukową ujmującą zagadnienia bezpieczeństwa od strony teoretycznej wraz z przedstawieniem rozwiązań praktycznych. Opracowanie zawiera 568 stron tekstu solidnie udokumentowanego, bibliografię (str. 569-592), unikalny słownik stosowanych w literaturze skrótów, wiele tablic porównawczych i ilustracji.

We wstępie do opracowania przedstawiono próbę zdefiniowania bezpieczeństwa międzynarodowego i państwowego, które jest pojęciem zmieniającym się dynamicznie w wielu płaszczyznach w zależności od różnych czynników np. sytuacji politycznej, uwarunkowań środowiskowych, postępu technicznego. Zasadniczymi wyznacznikami bezpieczeństwa międzynarodowego i państwowego są przede wszystkim potencjały: militarny, gospodarczy, polityczny, demograficzny jak i położenie geograficzne. Celem autora było usystematyzowanie wiedzy i ocena rozwoju broni jądrowej, jej wpływu na doktryny i strategie wykorzystania sił zbrojnych, analiza wpływu broni jądrowej na kształtowanie się bezpieczeństwa, rozwój środków przenoszenia broni jądrowej. Przedstawiono również ocenę działań międzynarodowych na rzecz rozbrojenia.

Omawiając, w sposób bardzo skondensowany, historię powstania broni jądrowej w różnych krajach i jej dalszy rozwój autor przedstawia wiele interesujących informacji dotyczących testowania nowych wariantów broni dostosowanych do niszczenia obiektów w różnych środowiskach.

W opracowaniu przedstawiono również klasyfikację broni jądrowej z uwzględniającą różne sposoby wykorzystania reakcji jądrowych w jądrowych środkach wybuchowych (bombach i głowicach), ich mocy, środków przenoszenia do celu. Jest to bardzo interesująca część opracowania.

W publikacji omówiono organizację strategicznych sił jądrowych, akty normatywne dotyczące strategii bezpieczeństwa narodowego, w Stanach Zjednoczonych. Przedstawiono również przegląd środków przenoszenia. Publikacja zawiera, również mało znane informacje podane w bardzo ciekawym rozdziale o broni jądrowej w Europie. Osobno omówiono politykę bezpieczeństwa opartą o broń jądrową w ZSRR i obecnie w Federacji Rosyjskiej oraz wykorzystanie broni jądrowej w systemach bezpieczeństwa w innych krajach (Chiny, Indie, Pakistan, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Izrael, Republika Południowej Afryki).
W zakończeniu przedstawiono przegląd organizacji międzynarodowych zajmujących się kontrolą zbrojeń i inicjatywami rozbrojeniowymi.

Monografia, mimo charakteru rozprawy naukowej, jest napisana żywym językiem a przytoczone informacje sprawiają wrażenie sensacyjnych ze względu na brak tego rodzaju publikacji po polsku.

[1] Stanisław Zarychta „Broń jądrowa w kształtowaniu bezpieczeństwa 1945 -2015”, Bellona 2016