cząstka elementarna (w historycznym znaczeniu nazwy), barion o liczbie barionowej B = 1, będący fermionem o spinie 1/2 (w jednostkach stałej Plancka), posiadający walencyjne kwarki uud. Jeden z dwóch rodzajów nukleonów i jedyny składnik najlżejszego jądra – wodoru. Ma ładunek dodatni o takiej wartości jak ujemny ładunek elektronu, masę zaś około dwóch tysięcy razy większą. Każdy elektrycznie obojętny atom ma tyle samo protonów w jądrze, co elektronów okrążających to jądro.