Uran, uranium, U

pierwiastek chemiczny należący do grupy III B (szereg aktynowców) w układzie okresowym, liczba atomowa 92 (najwyższa wśród pierwiastków występujących w przyrodzie), masa atomowa 238,0. Znanych jest 21 izotopów uranu, najdłużej życiowy jest ²³⁸U. W przyrodzie uran występuje w minerałach: blendzie smolistej (z której jest otrzymywany), karnotycie, torbenicie i wielu innych. Srebrzystobiały, ciężki metal, gęstość 19,07 g/cm3, temperatura topnienia 1133°C. Tworzy trzy odmiany alotropowe. Sproszkowany ma własności piroforyczne. W związkach chemicznych występuje na +2, +3, +4 +5 i +6 stopniu utlenienia. Związki uranu są trujące. W temperaturze pokojowej roztwarza się w kwasie solnym. Na gorąco reaguje z tlenem (U₃O₈), wodorem (UH₃), fluorem (UF₆, bezbarwne kryształy, łatwo sublimuje, stosowany do rozdziału izotopów uranu), parą wodną, kwasem azotowym, fluorowodorem, stopionymi alkaliami, siarką. W wysokich temperaturach wchodzi w reakcję z azotem, węglem, krzemem, borem, chlorem, kwasem siarkowym. Izotopy ²³⁵U, ²³³U mogą być użyte jako paliwo jądrowe. Związki uranu stosowane są w przemyśle ceramicznym i szklarskim, fotografice, technologii chemicznej