Recenzja: Polska Nauka Przemysłowa 1918 -2018

Krzysztof Rzymkowski

Postępy Techniki Jądrowej

Książka POLSKA NAUKA 1918 – 2018 wydana z okazji obchodów stulecia odzyskania niepodległości jest albumem opracowanym przez przedstawicieli instytutów naukowych których dorobek był bezpośrednio wykorzystany w przemyśle. Celem publikacji wg. Pani Minister Przedsiębiorczości i Technologii Jadwigi Emilewicz była potrzeba „popularyzacji osiągnięć polskiej nauki przemysłowej oraz jej wkładu w budowę i unowocześnienie polskiego przemysłu”. Realizacja takiego celu wydaje pozornie łatwa, ale wymaga zdefiniowania jakie są kryteria doboru materiału, na czym polega unowocześnianie i do kogo to przesłanie jest dedykowane. Zagadnienia te nie są wyjaśnione w przedstawionych krótkie dwóch wstępach przygotowanych przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii i Polską Izbę Gospodarczą Zaawansowanych Technologii.  Podkreślono w nich jedynie konieczność dokładniejszego opracowania opisującego rozwój techniki w Poslce po odzyskaniu niepodległości (prezes Izby R. Pregiel). Jest to tym bardziej istotne, że znaczna część powstałego w Polsce przemysłu nie była żadną kontynuacją i została zbudowana od początku. Jedynym rozwiniętym przemysłem na ziemiach polskich po wyzwoleniu był przemysł włókienniczy. I w tym widać ogromny narodowy wysiłek w dążeniu do budowy nowoczesnego silnego państwa.

W albumie, bardzo bogato ilustrowanym, przedstawiono 26 instytutów nie podając jakie były kryteria wyboru. Na początku każdego opisu podana jest krótka historia instytutu, następnie wymienieni są najbardziej zasłużeni jego pracownicy (razem w całej publikacji  712) ale nie zawsze podkreślane są związki  instytutu z przemysłem i wpływ na jego unowocześnienie. W opisach historycznych  instytutów działających jeszcze przed wojną nie uwidoczniono ich osiągnięć z tego okresu.

Album stanowi raczej rodzaj księgi pamiątkowej dokumentującej istnienie 26  instytutów słabo spełniającej wymogi popularyzacji i trudno jest dostrzec, zgodnie z życzeniem wyrażonym przez Ministerstwo PiT „udział Polaków i polskich instytutów w światowych przełomach technologicznych”. Dla czytelników PTJ interesujący jest rozdział poświęcony IChTJ.

Szkoda, że długie teksty nie mają tłumaczenia na np. angielski album ze względu na unikalność tematyki mógłby wzbudzić zainteresowania za granicą.